Tiäđuh viälgoi
Pággupeerrâm jotonpiejâm váátá ain ucâmuš já pággupeerrâmvuáđustâs. Táválumoseh pággupeerrâmvuáđustâsah láá tuámustoovlij adelem tuámuh rijdo- já rikosaašijn. Meid sosiaal-lävdikode párnáikoccee nonnim elettemišesopâmuš lii pággupeerrâmvuáđustâs.
Toos lasseen pággupeerrâm piärá njuolgist pággupeerrâmtohálijd ruttâuážžumijd, tego ovdâmerkkân viäruid, sááhuid, almos máávsuid. Eres almosriävtáliih teikâ toid paldâlistemnáál máávsuh láá njuolgist pággupeerrâmtoháliih, jis tast lii sierâ asâttum laavâst tâi asâttâsâst. Tágáreh láá ovdâmerkkân maaŋgah táhádâsmáávsuh. Njuolgist pággupeerrâmtohálii ruttâuážžum pággupeerrâm ucâmist ij pyevti kevttiđ äššialmaa.
Eres olášuttemtooimah
Veelgij peerrâm lasseen págguperâmist pyehtih olášuttiđ meid motomijd eres kenigittee aašijd.
Tágáreh láá eereeb iärrás
- ääijim
- tuáhánväldim
- uásimáksutiiŋgâ maasâdväldim já tili selvâttem
- tiiŋgâ luovâttemkenigâsvuotâ
- párnáá huolâtmân já teivâmvuoigâdvuotân kyeskee miärádâsâi olášuttem
Pággupeerrâmvirgeomâháá toimâväldi álgá, ko pággupeerrâmucâmuš šadda kieđâvuššâmvuálásâžžân. Pággupeerrâm ovdán taan maŋa pággupeerrâmalmaa kuorâttâllâm tooimâi vuáđuld.
Käržis pággupeerrâm
Viälgoo puáhtá haalijddijn raijiđ pággupeerrâmtooimâid pivdemáin käržis pággupeerrâm. Tooimah räijejuvvojeh päälhi, iäláttuv tâi eres tággáár págguperâmân, mast pággupeerrâm čuosâttuv ij taarbâš mutteđ ruttân. Viälgulii puáđuh já omâdâh selvâttuvvojeh registerijn. Käržis pággupeerrâm ohtâvuođâst viälgoo ij pyevti uuccâđ ruttâuážžum passiivregisteristem máhđulij maajeeb tooimâi várás. Käržis pággupeerrâm kieđâvuššâmmáksu lii viälgoi häälbib ko táválii págguperâmist. Pággupeerrâmmáávsuin lii lasetiätu jieijâs siijđost.
Passiivregister
Jis viälguliist iä kaavnâ pággupeerrâmnáál puáđu tâi omâduv, te viälgulâš pahuduvvoo págguperâmist värittemmin já pággupeerrâmääši kieđâvuššâmvuálásâžžân orroom nohá. Viälgoo puáhtá kieđâvuššâmvuálásâžžân orroom ääigi táttuđ, ete suu ruttâuážžum merkkejuvvoo passiivregisterân talle, ko kieđâvuššâmvuálásâžžân orroom nohá. Äšši ij registeristem ääigi lah págguperâmist kieđâvuššâmvuálásâžžân iäge talle toovâ aktiivlijd peerrâmtooimâid. Jis viälguliist kuittâg registeristem ääigi kávnoo pággupeerrâmnáál omâdâh (ovdâmerkkân viärumacâttâs), te tot pággupiärroo meid taggaar ruttâuážžum pyerrin, mii lii passiivregisterist. Passiivregisteristem lii vyeimist kyehti ive ton peivimeereest, ko iästutuođâštus lii adelum.
Tiäđuh viälgoi -siijđoh láá suomâkielân tääbbin.